prof. dr hab. Ewa Pałasz-Rutkowska

imię i nazwisko

  • Ewa Pałasz-Rutkowska

e-mail

tytuł naukowy

  • profesor

status

  • profesor zwyczajny

stanowisko

  • profesor, Katedra Japonistyki, Wydział Orientalistyczny, UW

kierunek badań

  • historia i kultura Japonii, historia stosunków polsko-japońskich, historia domu cesarskiego, stosunki międzykulturowe

dane biograficzne

  • 1977 – magister japonistyki (Polityka Japonii wobec Mandżurii 1918-39; Inst. Orient. UW)
  • 1987 – doktor nauk humanistycznych (Gen. Masaki Jinzaburo and the Imperial Way Faction (Kodoha) in the Japanese Army 1932-1936; Inst. Orient., UW)
  • 1999 – doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie historii (Polityka Japonii wobec Polski 1918-1941); Wydział Historyczny UW)
  • 2003 – profesor nadzwyczajny UW
  • 2014 – tytuł profesora nauk humanistycznych
  • 2019 – status profesora zwyczajnego
  • 2015 Order Wschodzącego Słońca, Złote Promienie ze Wstęgą, przyznany przez Jego Cesarską Mość i rząd Japonii za osiągnięcia badawcze, dydaktyczne i promocję kultury Japonii w Polsce

http://www.pl.emb-japan.go.jp/kultura/20150708.html

http://www.pl.emb-japan.go.jp/kultura/j_20150708.html

  • 2019 – Nagroda Fundacji Japońskiej (The Japan Foundation Award)

za całokształt pracy naukowej i edukacyjnej oraz za wyniki „pionierskich badań nad historią stosunków polsko-japońskich”, które „mają duże znaczenie dla wzajemnego zrozumienia i przyjaznych stosunków dwustronnych”

– na temat nagrody i uroczystości jej wręczenia (7 XI 2019): https://www.jpf.go.jp/e/about/press/2019/dl/2019-022.pdf

https://www.jpf.go.jp/j/about/award/archive/2019/index.html

https://www.wochikochi.jp/topstory/2019/12/awards2019-presentation-ceremony.php 

https://www.wochikochi.jp/english/

https://www.youtube.com/watch?v=S0G3euwgLZ4

https://www.uw.edu.pl/nagroda-fundacji-japonskiej-dla-prof-ewy-palasz-rutkowskiej/

https://www.wochikochi.jp/english/special/2020/03/ewa-palasz-rutkowska-lecture-en.php

https://www.wochikochi.jp/special/2019/12/ewa-palasz-rutkowska-lecture.php 

Studia i prace badawcze w Japonii (najważniejsze):

  • 2019: wykłady z okazji 100. rocznicy stosunków polsko-japońskich; odbiór prestiżowej nagrody The Japan Foundation i okolicznościowy wykład specjalny na Uniwersytecie Tokijskim
  • 2018, 2017: Uniwersytet Tokijski, Wydział Humanistyczny jako visiting research profesor (grant NCN)
  • 2017: Josai International University (grant NCN)
  • 2015: Uniwersytet Tokijski, Wydział Humanistyczny jako visiting research professor (Takashima Foundation Fellow)
  • 2013: Uniwersytet Tokijski, Wydział Humanistyczny jako visiting research professor (The Japan Foundation Fellow)
  • 2012, 2010, 2004, 2003: Tokijski Uniwersytet Międzynarodowy, Kawagoe, współpraca naukowa
  • 2009 i 2008: projekt badawczy „Ślady polskie w Japonii” we współpracy z badaczami z Japonii (grant Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego;)
  • 2006: Uniwersytet Tokijski, Instytut Nauk Społecznych jako visiting research professor (Takashima Foundation Fellow)
  • 2001: Uniwersytet Tokijski, Instytut Nauk Społecznych jako visiting professor
  • 1996: Uniwersytet Tokijski, Wydział Humanistyczny jako visiting research professor (Takashima Foundation Fellow)
  • 1993: Uniwersytet Rikkyo, Tokio jako exchange research associate
  • 1990 – 1991: Uniwersytet Tokijski, Wydział Humanistyczny jako visiting research fellow (The Japan Foundation Fellow)
  • 1983 – 1985: Uniwersytet Tokijski, Wydział Edukacji jako research student (grant Ministerstwa Oświaty Japonii)

Poza tym udział w międzynarodowym projekcie Toshiba International Foundation “Japan-Insights – Exploring Expert Experiences” – http://www.japan-insights.jp/

zob. też: https://blog.japan-insights.jp/; https://facebook.japan-insights.jp/; https://twitter.japan-insights.jp/

Celem projektu jest promocja Japonii i jej kultury z okazji Letnich Igrzysk Olimpijskich i Paraolimpijskich w Tokio 2020 (2021).

*Ewa Pałasz-Rutkowska, The Symbol of Modern Japan. Emperor Meiji – his activities as a monarch of new times, http://topics.japan-insights.jp/#symbolofmodernjapan

Główne publikacje (wybór):

– książki

2019: Historia stosunków polsko-japońskich, t. II: 1945-2019 (Suplement, oprac. Jędrzej Greń), Uniwersytet Warszawski, Wydział Orientalistyczny, Katedra Japonistyki, Seria Japonica, Warszawa

– książka przetłumaczona na język japoński: Nihon Pōrando kankeishi 1945-2019, tłum. Shiraishi Kazuko, Sairyūsha, Tōkyō 2021

2019: Historia stosunków polsko-japońskich, t. I: 1904-1945 (współautor Andrzej T. Romer), wydanie trzecie uzupełnione i poprawione (przez E. Pałasz-Rutkowską), Uniwersytet Warszawski, Wydział Orientalistyczny, Katedra Japonistyki, Seria Japonica, Warszawa 2019; wydanie pierwsze: Historia stosunków polsko-japońskich 1904-1945, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1996; wydanie drugie uzupełnione i poprawione, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2009

– książka przetłumaczona na język japoński jako: Nihon Pōrando kankeishi 1904-1945, tłum. Shiba Riko, Sairyūsha, Tōkyō, wydanie pierwsze 2009, wydanie drugie poprawione i uzupełnione 2019

2017: Spotkania międzykulturowe. Cudzoziemcy w Japonii (XVI-XX wiek), red. naukowa Ewa Pałasz-Rutkowska, Japonica, Warszawa

2016: Spotkania międzykulturowe. Japończycy w świecie (do XX wieku), red. naukowa Ewa Pałasz-Rutkowska, Japonica, Warszawa

2012: Cesarz Meiji (1852-1912). Wizerunek władcy w modernizowanej Japonii, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa

2010: W poszukiwaniu polskich grobów w Japonii. Nihon ni okeru Pōrandojin bohi no tansaku. In Search of Polish Graves in Japan, red. naukowa Ewa Pałasz-Rutkowska, red. części w języku japońskim Inaba Chiharu, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa

2009: Polska i Japonia. W 50. rocznicę wznowienia stosunków oficjalnych, red. E. Pałasz-Rutkowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa

2004: Japonia. Historia państw świata w XX wieku (współautor K. Starecka), Wydawnictwo Trio, Warszawa https://depot.ceon.pl/handle/123456789/19929

1998: Polityka Japonii wobec Polski 1918-1941, Nozomi, Warszawa

1990: General Masaki Jinzaburō and the Imperial Way Faction (Kōdōha) in the Japanese Army, 1932-1936, „Orientalia Varsoviensia”, No. 4, WUW; wydanie drugie uzupełnione i poprawione w: „Analecta Nipponica” 2014, No. 4, s. 151-223 (część I) i „Analecta Nipponica” 2015, No. 5, s. 139-183 (część II)

 

– artykuły i rozdziały w pracach zbiorowych

2021: Ambassador Tadeusz Romer – Diplomat and Humanitarian in Japan (1937-1941), w: Tadeusz Romer 1894-1978: From the Crash of Empires and Poland’s Rebirth to the Dawn of Solidarność (Proceedings of the International Conference at McGill University, Montreal, 22 October 2018), ed. Agnes Domanski, Stanisław Latek, Polish Institute of Arts and Sciences in Canada, Montreal, s. 45-73

2020: Poland and Japan – the impact of the Cold War on bilateral relations, „Prace Historyczne”, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr 147(3), s. 619-635 https://www.ejournals.eu/Prace-Historyczne/2020/Numer-3/

2020: Profesor Jolanta Tubielewicz (1931-2003) – współtwórczyni warszawskiej szkoły japonistycznej, „Przegląd Orientalistyczny”, nr 1, s. 69-77 http://pto.orient.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/52/2021/03/Przegl.Orient.-1-2020.pdf

2020: On the opposite sides of the Iron Curtain? Bilateral political activity of Poland and Japan after 1957, “Silva Iaponicarum” 2018/2019, nr 56/57/58/59, Special edition, Problems and Perspectives for Japan in a Changing World: Thirty Years of Japanese Studies in Poznań, ed. A. Jabłoński, J. Walkowiak, s. 242-266

http://silvajp.home.amu.edu.pl/Silva%2056575859.pdf

2020: Sengo Nihon ni okeru Porando kenkyu (Badania nad Polską w powojennej Japonii), „Renikusa”, nr 10-1, wydanie specjalne „Nihon Yoroppa Sekai” (Japonia, świat, Europa), s. 500-511

2020: Kultura japońska w Polsce. Instytucje i miłośnicy, w: Japonia w perspektywie transkulturowej, red. Iwona Kordzińska-Nawrocka, Agnieszka Kozyra, Uniwersytet Warszawski, Wydział Orientalistyczny, Katedra Japonistyki, Warszawa, s. 21-42

2019: Hirohito. Wychowanie i edukacja przyszłego cesarza, w: Japonia ery Shōwa (1926-1989). Kultura i realia społeczne, red. naukowa K. Starecka, Uniwersytet Warszawski, Seria Japonica, Warszawa, s. 43-67

2019: Polish diaspora in Japan, „Rocznik Orientalistyczny”, t. LXXII, z. 1, Komitet Nauk Orientalistycznych Polskiej Akademii Nauk i Dom Wydawniczy Elipsa, s. 72-84, http://journals.pan.pl/dlibra/publication/129439/edition/112968/content

2018: Japanese castaways as source of information on “the other” cultures in times of Japanese isolation, w: Spain-India-Russia. Centres, Borderlands and Peripheries of Civilisations. Anniversary Book to Professor Jan Kieniewicz on His 80th Birthday, ed. J. S. Ciechanowski, C. Gonzales Caizan, Faculty of “Artes Liberales” of the University of Warsaw, Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, Warszawa, s. 547-555

2017: Polska i Japonia po II wojnie światowej. W 60. Rocznicę wznowienia stosunków oficjalnych, „Prace Historyczne”, Zeszyty Naukowe UJ, nr 144 (4), s. 793-809 http://www.ejournals.eu/Prace-Historyczne/2017/Numer-4/art/10096/

2017: Shōwa tennō to sono jidai (Cesarz Shōwa i jego czasy), „Analecta Nipponica”, No. 7, s. 11-22

2017: Działalność polskich misji zakonnych w Japonii, „Przegląd Orientalistyczny”, nr 3 – 4, s. 423-438; http://pto.orient.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/52/2018/07/P.Orient-3-4-17.pdf

2017: Cudzoziemcy z Zachodu w Japonii (połowa XVI–XX wiek), w: Spotkania międzykulturowe. Cudzoziemcy w Japonii (XVI-XX wiek), red. naukowa E. Pałasz-Rutkowska, Japonica, Warszawa, s. 13-66

2017: Rescuer of refugees in Tokyo. Polish Ambassador Tadeusz Romer, „Darbai in Dienos”, No. 67, s. 239–254;

https://www.vdu.lt/cris/bitstream/20.500.12259/34412/3/ISSN2335-8769_2017_N_67.PG_239-254.pdf

2016: Japonia od początku państwowości do XX wieku, w: Spotkania międzykulturowe. Japończycy w świecie (do XX wieku), red. naukowa E. Pałasz-Rutkowska, Japonica, Warszawa, s. 13-25

2016: Od Korei i Chin po Europę i Amerykę. Polityka zagraniczna i podróże zamorskie Japończyków, w: Spotkania międzykulturowe. Japończycy w świecie (do XX wieku), red. naukowa E. Pałasz-Rutkowska, Japonica, Warszawa, s. 26-80

2016: Pierwsza oficjalna misja dyplomatyczna z Japonii do Europy (1862), w: Spotkania międzykulturowe. Japończycy w świecie (do XX wieku), (wraz z A. Jarosiewicz), red. naukowa E. Pałasz-Rutkowska, Japonica, Warszawa, s. 177-200

2016: „Dwa ciała” cesarza Meiji, w: Cielesność w kulturze Japonii. Religia, historia, sztuka, red. A. Kozyra, I. Kordzińska-Nawrocka, Japonica, Warszawa, s. 160-203

2016: Difficult Beginnings: The Problem Concerning the Restoration of Diplomatic Relations between Poland and Japan after World War II, „Acta Asiatica Varsoviensia”, No. 29, s. 147-164; http://aav.iksiopan.pl/index.php/pl/publikacje/133-acta-asiatica-varsoviensia-29-2016-pl/616-difficult-beginnings-the-problem-concerning-the-restoration-of-diplomatic-relations-between-poland-and-japan-after-world-war-ii

2015: Intronizacja w erze Heisei. Tradycja i zmiany, w: Japonia ery Heisei, w: Japonia ery Heisei. Alienacje i powroty, red. K. Starecka, A. Żuławska-Umeda, Japonica, Warszawa, s. 37-57

2015: Dwadzieścia lat działalności Fundacji imienia Takashimy. Twenty Years of Takashima Foundation Activity, w: Japonia ery Heisei…, s. 13-35

2015: Pōrando Nihonkan no kokkō kaifuku mondai. Dainiji sekai taisengo no gaikō kankei (Problem wznowienia stosunków oficjalnych między Polską a Japonią. Kontakty dyplomatyczne po II wojnie światowej), „Nihon Rekishi“, Yoshikawa Kōbunkan, July, s. 61-71

2014: The Making of a European Friend: Japan’s Recognition of Independent Poland, w: The Decade of the Great War. Japan and the Wider World in the 1910s, red. T. Minohara, Tze-ki Hon, E. Dawley, BRILL, Leiden, Boston, s. 231-256

2014: Pamięć o Cesarzu Meiji – twórcy Japonii nowoczesnej, w: Z chryzantemą w herbie, red. U. Mach-Bryson, A. Zalewska, Japonica, Warszawa, s. 33-49

2014: Nihon to Pōrando no kokumin wa naze shitashii kimochi o motte ita no ka (Dlaczego Polacy i Japończycy darzą siebie sympatią?), „Rekishi Kaidō”, No. 3, Tōkyō, s. 64-68

2014: Buronisuwafu Piusutsuki no Pōrando to Nihon (Polska Bronisława Piłsudskiego i Japonia), „Silva Iaponicarum”, Fasc. XL, summer 2014, s. 27-41

http://silvajp.home.amu.edu.pl/Silva%2040.pdf

2013: Cesarz Meiji – nowe obowiązki władcy, w: W kręgu wartości kultury Japonii. W 140 rocznicę urodzin Nishidy Kitarō (1870-1945), red. A. Kozyra, WUW, Warszawa, s. 372-385

2013: Meiji tennō. Kindaika suru Nihon ni okeru kunshuzō (Cesarz Meiji – wizerunek władcy w modernizowanej Japonii), „Kamizono” No. 10, Meiji Jingū Kokusai Shintō Bunka Kenkyūkai, Tōkyō, s. 111-122

2012: Polacy – jeńcy z wojny japońsko-rosyjskiej w Japonii, w: Japonia w Polsce. W 90. rocznicę nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią, red. B. Kubiak Ho-Chi, WUW, Warszawa, s. 391-413

2011: Nihon ni nemuru Pōrandojintachi (Polacy pochowani w Japonii), „Gunjishigaku. The Journal of Military History”, No. 47/3, Tōkyō, s. 4-17

2011: In Search of Polish Traces in Japan in the 21th Century, [w:] Japan: New Challenges in the 21st Century, “Silva Iaponicarum” – special edition, ed. B. Bochorodycz, A. Jabłoński, M. Kanert, nr 23/24/25/26, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, s. 30-49; http://silvajp.home.amu.edu.pl/Silva%2023242526.pdf

2010: Wojna japońsko-rosyjska a Polacy; Nichiro senso-to Porandojin; The Poles and the Russo-Japanese War, w: W poszukiwaniu polskich grobów …, s. 48-69

2010: Kobieta na japońskim tronie? Problem sukcesji w rodzinie cesarskiej, w: Świat Orientu – Orient w świecie, red. A. Bareja-Starzyńska, P. Balcerowicz, J. Rogala, WUW, Warszawa, s. 218-239

2010: Japońskie spotkania z Europą, lata 1543-1945, w: Cywilizacja europejska. Eseje i szkice z dziejów cywilizacji i dyplomacji, red. M. Koźmiński, Wydawnictwo Instytutu Historii PAN, Warszawa, s. 465-495

2009: Tadeusz Romer, ambasador RP w Japonii 1937-1941, w: Polska i Japonia…, s. 89-115

2009: A New Image of the Japanese Emperor – Mutsuhito and His Six Great Imperial Tours of the Country (Roku daijunko) 1872-1885, w: Civilisation of Evolution. Civilisation of Revolution. Metamorphoses in Japan 1900-2000, ed. A. Jabłoński, S. Meyer, K. Morita, Museum of Japanese Art and Technology Maggha, Kraków, s. 423-431

2009: Od Nary do Tokio. Małżonki cesarskie i damy dworu, w: Dziesięć wieków „Genji monogatari” w kulturze Japonii, red. I. Kordzińska-Nawrocka, WUW, Warszawa, s. 329-346

2008: Ōa no kakehashi – Tsuruga (Tsuruga – pomost łączący Europę z Azją), w: Ōa no kakehashi – Tsuruga, Tōsei Gakusha, Tsuruga, s. 5-14

2008: Ambassador Tadeusz Romer. His Role in Polish-Japanese Relations (1937-1941), “Silva Iaponicarum”, Nr XVIII, winter, s. 83-105 http://silvajp.home.amu.edu.pl/Silva%2018.pdf

2007: Profesor Wiesław Kotański (1915-2005). Outstanding Scholar in Japanese Studies, w: Beyond Borders: Japanese Studies in the 21st Century. In Memoriam Wiesław Kotański, red. A. Kozyra, I. Kordzińska-Nawrocka, Department of Japanese and Korean Studies, Nozomi, Warsaw, s. 21-24

2006: Cesarz Meiji – symbol nowych czasów, w: Japonia okresu Meiji. Od tradycji ku nowoczesności, red. B. Kubiak-Hochi, Nozomi, Warszawa 2006, s. 10-38

2006: Pōrando – Tsuruga – Nihon. Yūkō kankei no tōrimichi (Polska – Tsuruga – Japonia. Droga do przyjaznych stosunków), w: Tsuruga. Nihonkai kara Biwako e (Tsuruga. Od Morza Japońskiego po Jezioro Biwa), ed. Chihōshi Kenkyū Kyōgikai, Tōkyō, s. 7-27

2006: Wiesław Kotański (1915-2005). Wybitny uczony, japonista, wychowawca pokoleń, „Przegląd Orientalistyczny”, nr 1-2 (216-217), s. 113-117

2005: Japońskie reakcje na spotkania z Zachodem, w: Wizerunek Europejczyków i kultury Zachodu w Azji i Afryce, Wydawnictwo TRIO, Warszawa, s. 21-83

2005: Nichiro sensō ga 20 seiki zenpan no Nippo kankei ni ataeta inpakuto ni tsuite [The Russo-Japanese War and its Impact on the Polish-Japanese Relations in the First Half of the Twentieth Century] w: Nichiro sensō to sekai – 100 nengo no shiten kara [The Russo-Japanese War and the World: A Centennial Perspective], Bōeichō Bōei Kenyūjo, Tōkyō 2005, s. 143-168

2003: Manchuria in Polish-Japanese Relations in the 1930s, “Rocznik Orientalistyczny”, T. LVI, Z. 2, s. 129-140

2002: Japonia, w: Encyklopedia historyczna świata, t. XI: Azja, red. M. Dziekan, cz. 2, Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, Kraków, s. 7-68

2001: The Other in Intercultural Contacts. The Image of Japan in Poland in the End of the XIXth and the beginning of the XXth Centuries and the Interwar Period, “Discussion Paper Series”, F-95, Institute of Social Science, The University of Tokyo, Tokyo

2001: Miejsce Polski w polityce zagranicznej Japonii, 1918-1941, w: Język i kultura Japonii, „Japonica Toruniensia” t. 2, red. K. Stefański, Toruń, s. 89-105

2000: Major Fukushima Yasumasa and His Influence on the Japanese Perception of Poland at the Turn of the Century, w: The Japanese and Europe. Images and Perceptions, ed. B. Edstrom, Japan Library, Curzon Press Ltd., London, s. 125–135

1999: Tōkute chikai. Pōrando Nihon ryōkokuminkan no kōkanjō no gensen. Dalecy czy bliscy? O źródłach wzajemnej sympatii Polaków i Japończyków, w: Shopan Pōrando – Nihonten. Nihon Pōrando kokkō juritsu 80 shūnen oyobi kokusai Shopan nen kinen jigyō. Chopin – Polska – Japonia. Wystawa z okazji 80 rocznicy nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią oraz Roku Chopinowskiego, Tokyo, s. 62-71

1996: The 'Unique’ Character of the Emperor – the Main Leader of Modern Japan? in: Leaders and Leadership in Japan, ed. I. Neary, Japan Library, Curzon Press Ltd, England 1996, s. 116-128

1995: Polish-Japanese Co-operation during World War II, „Japan Forum” – Journal of the British Association for Japanese Studies, Vol. 7, No. 2, Oxford University Press, s. 285-317 (współautor A. T. Romer)

1993: Kindai tennōsei no saikentō (Rewizja nowoczesnego systemu cesarskiego), [w:] Nihon kindaishi no saikōchiku (Rekonstrukcja nowoczesnej historii Japonii), ed. Itō T., Yamakawa Shuppansha, Tōkyō, s. 151-171